De Chinese Geneeskunde is gebaseerd op de vijf elementen Hout, Vuur, Aarde, Metaal en Water. De vijf elementen staan symbool voor de cycli in het leven zoals de jaarritmes en levensritmes, en ze worden gebruikt om ziekte en gezondheid te verklaren. Iedereen heeft een basiselement. Bij elk element horen specifieke details als een seizoen, bepaalde gevoeligheden, een emotie, twee organen, een kleur, een smaak en een zintuig. Bij de winter hoort het waterelement.

De sterkte en zwaktes van het Winter-element.

De winter staat in het teken van het element water. Water staat voor koude.
In de winter zie je de natuur zich terugtrekken. Alles wordt kaal, grijs en donker. Dat zie je mensen ook doen: het leven speelt zich veel meer binnenshuis af. De meeste mensen worden ook rustiger in de winter, hebben minder activiteiten en duiken op de bank onder een dekentje.

Het water-element is dan ook verbonden met je terugtrekken, naar binnen keren. Het is daarmee een yin-element. Yin is de vrouwelijke kant en dat is alles wat naar binnen toe gaat.
Dus als je meegaat met dat ritme, zou het goed zijn om in de winter wat meer rust te nemen, waardoor je meer tot jezelf komt, meer kunt ontspannen en meer kan reflecteren.
In de kerstvakantie zie je soms dat kinderen het liefst de hele dag in hun pyjama zitten en veel slapen. Sommige kinderen hebben dit nodig om op te laden. Als je de kans daartoe hebt, laat het dan gewoon lekker gebeuren. Zorg ervoor dat de hoeveelheid prikkels wordt geminimaliseerd.

Winterdip

Bij het Water-element hoort de emotie angst.
Je ziet bij een gevoeligheid op dit element dat iemand sneller angstig is, zoals een angst voor water, een angst voor donker, etc.
Ook kan je last krijgen van een winterdip. Dan mis je de zon en de warmte en trek je je teveel terug naar binnen. Hierdoor kan je treurig, angstig en depressief worden. Als dit je bekend voorkomt, dan heb je warmte nodig.
Om die dip te voorkomen zou je dit element van tevoren kunnen versterken (zie daarvoor het blog: De vijf elementen). Dat kan dan het beste in de herfst of de nazomer.

Nieren

Bij ieder element hoort een yin-orgaan en een yang-orgaan die elkaar aanvullen. De nieren en de blaas horen bij het water-element. De nieren zijn een yin-orgaan en de blaas is het yang-orgaan.
Als er op dit element een zwakte zit, zie je vaak in de winter klachten ontstaan die te maken hebben met deze organen. De nieren zorgen ervoor dat de urine wordt afgevoerd. Mensen die daar een zwakte op hebben moeten veel plassen.

De Chinezen zeggen dat je nier-energie sowieso afneemt als je ouder wordt. Dat is een natuurlijk proces, wat iedereen in meer of mindere mate heeft. Wordt je met veel nier-energie geboren, dan hou je op het eind nog wat over, en heb je als je ouder wordt minder klachten op dit gebied. Maar wordt je met een klein potje nier-energie geboren, dan moet je zuinig zijn, anders hou je op het einde weinig over.

Als je een zwakte hebt op dit element, zul je merken dat je ’s-nachts meer plast. Dit wordt een nier-leegte genoemd. In de winter wordt dat vaak nog erger. Je ziet dan dat mensen die er voorheen 1 keer per nacht uitgingen om te plassen, dan ineens 3 of 4 keer eruit moeten.Dit gebeurt ook als je ouder wordt.

Bij nieren hoort ook rust nemen en veel slapen. Mensen die niet zo’n sterke nier-energie hebben, hebben vaak heel veel behoefte aan slaap. Daar worden ze ook echt beter van, dus geef eraan toe: 10 uur slapen per nacht en tussendoor dutjes doen.

Blaas

Het tweede orgaan dat bij het Water-element hoort is de blaas.
Veel klachten verschijnen op punten van de blaasmeridiaan. Deze meridiaan loopt van de buitenkant van je kleine teen, via de achterzijde over je kuit en bovenbeen, over je rug (en op je rug heeft hij twee sporen, dus een dubbele lijn) en hij eindigt uiteindelijk in je binnenste ooghoek.

Klachten die te maken hebben met deze meridiaan hebben bijvoorbeeld te maken met de onderrug. Onderrugklachten, zoals pijn of vermoeidheid in de onderrug en problemen met het SI-gewricht, zitten op de blaasmeridiaan en zijn dus gekoppeld aan dit element.
Daarom is het voor deze mensen goed om, zeker als het kouder wordt, dit gebied warm te houden.
Een strak gevoel in de kuiten is ook een typerende klacht behorende bij de blaasmeridiaan.

Een andere tip is om de voetzolen goed warm houden.
Het eerste punt van de niermeridiaan zit namelijk onder de voetzool, dus daar komt de kou binnen. Er wordt vaak gezegd dat als je voeten koud zijn, je helemaal koud wordt. Dat komt dus omdat zowel de nier- als de blaasmeridiaan op de voeten begint.

Oren

Het zintuig dat bij het Water-element hoort en kan opspelen in de winter is het oor. Als je snel last hebt van oorontsteking, evenwichtsstoornissen of lage, brommende zoemtonen in je oren, geeft dat aan dat je op het Water-element verzwakt bent.
Als je hier last van hebt, is het belangrijk om je oren dicht te houden. Dus als het koud is: muts op, oorwarmers op, watjes in je oren met olijfolie erop. Zorg ervoor dat de kou niet naar binnen kan.
Tinnitus is een veel voorkomende klacht waar mensen last van kunnen hebben. Maar dat hoeft niet persé bij het Water-element te horen. Als het om een lage, zware bromtoon gaat wel, maar als het een hoge scherpe piep is, dan hoort het bij het Hout-element. Er zitten dus nuances in.

Botten

De botstructuur hoort ook bij het Water-element.Kou gaat op je botten zitten, daar komt de uitdrukking ‘koud tot op het bot’ vandaan.
Klachten als pijnlijke botten, verstijving vanuit je botten en pijn in de onderrug zijn typische klachten die bij het Water-element horen.Maar ook het krimpen van de botten, zoals osteoporose hoort hierbij. Dat zie je ook bij de ouderdom: als je nier-energie minder wordt, ontstaat er vaak botontkalking en krimp je.Sommige mensen krimpen meer dan anderen. Als mensen veel krimpen, betekent dat dat ze voor dit element gevoelig zijn. Ook het vroeg grijs worden, is een teken dat de nier-energie niet zo sterk is.

Voortplanting

Een ander stukje wat hieraan gekoppeld is, is alles wat met voortplanting te maken heeft. Je hele voortplantingssysteem komt uit de nier-energie. Chinezen verdelen het leven in cycli van zeven jaar. Als je ouder wordt, kom je in de overgang en meestal is dit rond je 49^e. De vruchtbaarheid neemt af, omdat de nier-energie krimpt.
Als mensen op jonge(re) leeftijd moeite hebben om zwanger te raken, heeft dat ook met het water-element te maken. Het kan zijn dat de nier-energie niet zo sterk is, waardoor er een verminderde vruchtbaarheid is en je dus moeilijk zwanger kunt raken.
Door met acupunctuur het water-element te versterken, kan er veel gedaan worden aan vruchtbaarheidsproblematiek.

Voeding

Bij het water-element hoort de kleur zwart en de smaak zout.
Zwarte en zoute voedingsmiddelen hebben een verwarmende factor en zijn daarom goed voor de nieren. Denk hierbij aan algen, zwarte sojabonen, zeevruchten en peulvruchten. Ook kun je verwarmende kruiden gebruiken. Je ziet in de winter bijvoorbeeld veel speculaas en gerechten met kruiden als gember en knoflook. Dat zijn allemaal kruiden om het lichaam op te warmen.

Gemberthee is in de winter fijn, omdat deze sterk verwarmt en zeker voor mensen die snel kouwelijk zijn is het een goede remedie om de lichaamstemperatuur snel op te voeren.Warme vloeistoffen verwarmen het lichaam nog sneller dan voeding. Dus naast thee zou je in de winter bijvoorbeeld ook wat meer soep kunnen eten.

Conclusie

Belangrijk is dus om je rust te nemen in de winter, de naar binnentrekkende beweging te laten gebeuren, om voldoende te slapen en niet te veel activiteiten in te plannen. Houd jezelf goed warm als dit element een zwakte is en zet het seizoen voorafgaand aan de winter acupunctuur in om typerende klachten te voorkomen.